Projekat HES Srednja Drina čeka Savjet ministara

Ako Narodna skupština Srbije na narednom zasjedanju potvrdi sporazum između vlada Srbije i Italije o saradnji u oblasti energetike, ostaće samo da Savjet ministara BiH da svoju saglasnost kako bi projekat izgradnje hidroenergetskog sistema na srednjem slivu Drine krenuo u realizaciju.

Ovaj projekat treba zajednički da realizuju "Elektroprivrede Srbije" i RS, sa strateškim partnerom italijanskom firmom "Seci Energia", a on podrazumijeva izgradnju tri hidroelektrane instalisane snage 235 MW, vrijednosti oko 800 miliona evra.

Međutim, kako stvari sada stoje, saglasnost Savjeta ministara BiH, na ovaj projekat sačekaće još neko vrijeme, jer još postoje opstrukcije u FBiH, gdje smatraju da je Komisija za koncesije BiH isključivo nadležna te da ovaj projekat mora da prođe kompletnu proceduru od nadležnog ministarstva, preko Savjeta ministara BiH, do parlamenta BiH.

U Ministarstvu spoljne trgovine i ekonomskih odnosa BiH, na čiji prijedlog Savjet ministara BiH treba da da zeleno svjetlo za ovaj projekat, danas nisu željeli govoriti uz napomenu da tu postoji mnogo problema, između ostalih, i tužba "Elektroprivrede BiH" i zaključak Vlade FBiH kojim se traži formiranje zajedničkog preduzeća između FBiH i RS za realizaciju tog projekta, što je za RS neprihvatljivo.

Sporazumom predviđena cijena struje od 15,5 evrocenti po kilovat-času, što je osam puta više nego proizvodna cijena

Inače, Italijani su još prije bili, a i sada su spremni da FBiH uključe u projekat Srednje Drine, ali Vlada FBiH nikada se o tome nije odredila na način koji bi se mogao razmatrati. Ključno razmimoilaženje je što u FBiH smatraju da sva procedura treba da ide preko državnih organa, dok u RS smatraju da se ne radi o međudržavnom projektu već onom koji se odvija u okviru Sporazuma o specijalnim i paralelnim vezama RS i Srbije.

Nezvanično saznajemo da je Ministarstvo spoljne trgovine i ekonomskih odnosa (MSTEO) već spremilo informaciju za Savjet ministara, ali da se čeka politički dogovor koji će teško biti postignut, jer je u ovom projektu nemoguće zadovoljiti obje strane, odnosno interese "Elektroprivrede RS" i "Elektroprivrede BiH", koja je ranije tražila koncesiju za ovaj projekat, ali se Ministarstvo spoljne trgovine i ekonomskih odnosa proglasilo nenadležnim i proceduru uputilo na RS.

U Ministarstvu industrije, energetike i rudarstva RS kažu da su MSTEO već poslali svu potrebnu dokumentaciju i da očekuju da će ipak doći do dogovora te da je dovoljno da Savjet ministara BiH Evropskoj komisiji samo pošalje pismo kojim daju saglasnost na taj projekat.

"Bukvalno se čeka samo politička saglasnost faktora u Savjetu ministara i to ćemo intenzivirati čim Skupština Srbije potvrdi sporazum između vlada Italije i Srbije", kazao je Milan Baštinac, pomoćnik ministra za energetiku u Ministarstvu industrije energetike i rudarstva RS.

Naime, Vlada Srbije, na posljednjoj sjednici u Skupštinu Srbije po hitnom postpuku uputila je zakon o potvrđivanju sporazuma između Srbije i Italije o saradnji u oblasti energetike, kojim se, između ostalog, predviđa izgradnja tri hidroelektrane na Srednjoj Drini, ukupne instalisane snage 250 MW, vrijednosti oko 800 miliona evra. S obzirom na to da RS već više od tri godine ima potpisan zajednički sporazum sa Srbijom i Italijom o izgradnji ovih hidroelektrana, zeleno svjetlo će morati dati i Savjet ministara, ali na način da je saglasan da se proizvedena struja statistički vodi kao struja proizvedena u Italiji, jer ova zemlja na osnovu direktiva EU mora povećati udio proizvodnje električne energije iz obnovljivih izvora.

Parlament Italije već ranije je dao saglasnost na ove projekte, a nedavno je i u Rimu održan sastanak predstavnika vlada Italije, Srbije i RS kako bi se ubrzalo i kako bi se konkretno počelo raditi na projektu.

Vlada FBiH traži formiranje zajedničkog preduzeća između FBiH i RS za realizaciju tog projekta.

Sporazumom između Srbije i Italije, koji treba da potvrdi Skupština Srbije, čak je definisana i cijena od 15,5 evrocenti po kilovat-času struje iz hidroelektrana, koja je osam puta viša od trenutne proizvodne cijene.

Podsjećanja radi, projekat hidroenergetskog sistema na srednjem toku Drine podrazumijeva izgradnju tri hidroelektrane - Dubrave, Tegare i Rogačica, koje bi godišnje proizvodile 860 GWh, koju bi u potpusnosti otkupljivali Italijani. Prema utvrđenim principima i nakon što Savjet ministara BiH da zeleno svjetlo ulaganja u zajedničku firmu, koja bi upravljala hidroelektranama, italijanska kompanija "Seci Energia" imala bi 51 odsto učešća, a elektroprivrede RS i Srbije po 24,5 odsto.

Sporazumom između Italije i Srbije predviđeno je da se struja iz hidroelektrana na Drini prenosi preko Srbije i Crne Gore, a zatim podvodnim kablom preko Jadranskog mora do Italije.