Inspekcija ozbiljna u zaštiti autorskih prava: Kontrolom instaliranog softvera prikupljeno 700.000 KM PDV-a

Obraćanjem direktora Federalne uprave za inspekcijske poslove Ibrahima Tiraka u četvrtak su u sjedištu Federalnoj upravi za inspekcijske poslove u Sarajevu novinarima objavljeni ostvareni rezultati izvršenih inspekcijskih nadzora u FBiH, te istaknuti direktni i indirektni efekti proizišli vršenjem inspekcijskih kontrola.

Direktor Tirak je konstatovao da su u toku 15 dana vršenja inspekcijskih pregleda obavljene 304 inspekcijske kontrole. 78 inspektora je učestvovalo u navedenim aktivnostima, a kod 137 subjekata konstatovano je da nemaju licencirane programe za razliku od 124 subjekata kod kojih je prilikom vršenja inspekcijskih nadzora ustanovljeno da posjeduju licencirane programe, naveo je direktor Tirak.

Tirak je istakao da su u toku vršenja inspekcijskog nadzora inspektori izricali manje represivne mjere preventivnog karaktera, odnosno, donosili su rješenja o otklanjanju nedostataka kojima je subjektima nadzora koji nisu posjedovali licencirane programe omogućen rok za otklanjanje neregularnosti bez izricanja kazni. Samo u dva slučaja inspektori su izrekli kaznene mjere u vidu prekršajnog naloga u ukupnom iznosu od 7.000 KM. Također je naveo da je korištenje USB - stika od strane inspektora bilo u nekoliko slučajeva te da nije izazvalo bilo kakve negativne efekte.

Što se tiče direktnih efekata direktor Tirak je konstatovao da je preko 1000 firmi licenciralo softvere koje koriste, te da su provedene nabavke novih softvera od strane proizvođača. Istakao je da je budžetski efekat zahvaljujući ovim aktivnostima po pitanju uplaćenog PDV - a u BiH cca 700.000 KM, a po pitanju novih radnih mjesta evidentiran je broj od 140 novozaposlenih IT - saradnika i drugog osoblja od strane partnerskih kuća koje distribuiraju softverke programe i drugih pravnih lica. Kada su u pitanju indirektni efekti direktor Tirak je naglasio da je ovom kampanjom i provedenim inspekcijskim nadzorom postignut značajan efekat na spoznaji građana i podizanju kolektivne svijesti u smislu korištenja licenciranih sofvtera, a što se moglo primjetiti u marketingu i postupanju preduzeća koja se bave prometovanjem kompjuterske opreme, te kod lica koja su se u ovom periodu odlučili kupiti istu. Direktor Tirak je posebno istakao da je ova aktivnost inspekcija u FBiH pozitivno uticala na razvijanje konkurentnosti na domaćem tržištu u korist domaćih proizvođača softvera.

Besim Duraković, direktor Kantonalne uprave za inspekcijske poslove istakao je iskustva i praksu nastalu u toku vršenja inspekcijskog nadzora kompjuterskih programa na terenu. Naglasio je da su inspekcije u toku ovih aktivnosti u najvećoj mjeri kontrolisale razvijene subjekte nadzora koji ostvaruju extra profit, te da su ispunjeni svi ciljevi koji su bili zacrtani prilikom planiranja vršenja ovog inspekcijskog nadzora u FBiH. U svom obraćanju je naveo tendencije na kojima treba raditi kako bi ova oblast inspekcijskog nadzora bila unaprijeđena u smislu donošenja novih zakonskih rješenja kojima bi se ova oblast zaštite autorskih prava bolje uredila, te je pozvao korisnike koji nemaju potrebu da koriste licencirane softvere i čije poslovanje zadovoljavaju tehničke pretpostavke besplatnih softvera kao što su operacioni sistemi Linux i FreeDOS, da iste i koriste.

Mirna Lalić, predstavnik BSA - Business Software Alliance pozdravila je nastojanja inspekcija u FBiH na zaštiti autorskih prava, te obrazložila novonastale efekte po pitanju stabilnosti tržišta softverskih programa i izazova za investiranje u Bosnu i Hercegovinu. Istakla je da se zahvaljući ovakvim aktivnostima nadležnih institucija, BiH može prepoznati kao ozbiljan partner za investicije od strane inostranih korporacija, te da se BiH na ovakav način promoviše kao ozbiljan kandidat za ulazak u evroatlantke integracije.

Tarik Đikić je kao predstavnik domaćih proizvođača kompjuterskih programa u BiH također pozdravio aktivnosti inspekcija u FBiH po pitanju zaštite autorskih prava korištenja kompjuterskih programa, te je naglasio da je zahvaljujući provedenim inspekcijskim nadzorima u FBiH po prvi put stvoren pozitivan poslovni ambijent za razvijanje konkurentnosti na domaćem tržištu u koris domaćih proizvođača softvera. Također se dotakao direktnih i indirektnih efekata po pitanju stabilnosti tržišta softverskih programa za domaće proizvođače naglasivši da je jedan od ključnih rezultata koji je postignut provedenom kampanjom podizanje svijesti građana i svih privrednih subjekata koji koriste kompjuterske programe.