Naselje Mejtaš u Sarajevu: Nazvano po kamenu mrtvaca

Jedno od reprezantativnijih sarajevskih naselja je Mejtaš koje se nalazi na uzvišenju u opštini Centar. Jedna od ulica kojom se može doći do tog naselja je Dalmatinska koja vodi iz Titove ulice. Nekad se to naselje, zvalo Dola, ali nije poznato iz kojeg razloga.

"U vrijeme Osmanlija pomenuti lokalitet nije bio mnogo naseljen. Tu je bila samo poneka kuća. Na velikoj raskrsnici na Mejtašu, do koje i vodi Dalmatinska ulica, bila je izgrađena džamija sa haremom", priča Mufid Garibija, poznavalac historije Sarajeva. Kaže da ne zna kada je džamija porušena, ali da danas od nje nema trega.

U pojedinim spisima navedeno je da je žena Dudi-bula izdvojila novac za gradnju mesdžida (objekat u kojem se klanja svih pet dnevnih namaza, ali i mjesto obrazovanja) na Mejtašu i to u periodu između 1528. i 1540. godine, ali se ne zna do kada je postojao.

"Uz džamiju se nalazio harem u kojem su se ukopavali mrtvi. Običaj je bio da se prije ukopavanja umrli sa tabutom položi na pravougaoni kamen okrenut prema Kibli i i tako se klanja dženaza. Taj kamen se zvao "mejtaš" ili "kamen mrtvaca" i po njemu je cijelo naselje dobilo ime. Mislim da to nije jedino naselje u Bosni koje je nazvano po kamenu "mejtašu", kaže Garibija.

Već godinama nema traga od džamije, groblja, kamena. Mejtaš je karakterističan po zgradama iz austrougarskog perioda, ali i novije gradnje. Tu se nekada nalazila jedna od prvih sinagoga. I danas objekat postoji, ali je već odavno stambene namjene.

Takođe u tom naselju nalazi i prelijepi objekat nekadašnjeg Olimpijskog muzeja Sarajevo, koji je do određene mjere saniran, ali još uvijek neuseljen.

Zgrada je 1992. godine zapaljena granatiranjem, u kojoj su u plamenu nestali mnogobrojni eksponati, svjedočanstva 14. zimskih olimpijskih igara koje su 1984. godine odražane u Sarajevu, a koje su slovile za jedne do tada najbolje organizovanih.

Preko puta tog objekta je Bošnjačka gimnazija u kojoj djeca uče po najsavremenijim planovima i programima.

Samo nekoliko metara dalje je Katolički školski centar "Sveti Josip", koji je otvoren 1994. godine i poznat je kao multietnička i multikonfesionalna škola. U učionicama nema nikakvih vjerskih simbola.

Taj objekat ima historijat i treba se vratiti u 1882. godinu kada na poziv prvog vrhbosanskog biskupa dr Josipa Štadlera u Sarajevo iz Beča dolaze sestre družbe "Kćeri Božje ljubavi".

One iste te godine grade Zavod sv. Josipa na Mejtašu u kojime je počela sa radom Osnovna škola, a uskoro i Ženska učiteljska škola, tečaj za odgojiteljice u dječijem zabavištu, trgovinski tečaj i Ženska stručna škola.

Zavod sv. Josipa odgajao je i obrazovao mnoge građane Sarajeva do kraja Drugog svjetskog rata, kada su tadašnje vlasti zabranile rad svim privatnim školama pa tako i onima koje su bile u vlasništvu crkve. Dolaskom demokratskih promjena u BiH stvorili su se uvjeti da Crkva otvori Katolički školski centar po mjeri i želji roditelja i učenika.