Imovina investicionih fondova u RS smanjila se za 330 mil KM

Imovina zatvorenih investicionih fondova (ZIF) u RS se u toku prošle godine istopila za 330 miliona maraka, odnosno za skoro dvije trećine vrijednosti, pod teretom berzanske krize, nove obračunske metodologije i pasivnosti društava za upravljanje fondovima.

Ukupna vrijednost neto sredstava ZIF-ova na kraju prošle godine iznosila je 202,5 miliona maraka, što je pad za 62 odsto u odnosu na 533,1 milion koliko su iznosila na kraju 2007. godine.

Gubitnik godine je fond "Jahorina konseko" iz Pala, čija je imovina umanjena za 73 odsto, odnosno sa 14,1 na 3,8 miliona maraka. Slijede banjalučki "Euroinvestment fond" s padom vrijednosti neto sredstava za 72 odsto - sa 43,9 na 12,4 miliona maraka i "Bors invest fond" za 70,5 odsto - sa 20,3 na šest miliona.

Jedini ZIF koji je zabilježio gubitak imovine manji od 50 procenata je banjalučki VIB. Njegova sredstva su minule godine smanjena sa 21,9 miliona na 11,6 miliona KM ili 47 odsto.

U Društvu za upravljanje fondovima (DUIF) "Jahorina konseko" kažu da im je na gubitak imovine najviše uticao drastičan pad potražnje i cijena akcija na Banjalučkoj berzi uzrokovan globalnom finansijskom krizom i korporativnim skandalima u RS. Navode, takođe, da ih je "sasjekla" promijenjena metodologija obračuna neto sredstava ZIF-ova, koja se vezuje za likvidnost akcija, što, kažu, u postojećim uslovima na tržištu dovodi da se neke akcije vode s vrijednošću nula.

"Veliki problem pravi i zakonsko ograničenje ulaganja. U strukturi portfelja fonda dozvoljeno je imati maksimalno 15 odsto udjela u jednom privrednom sektoru, te imati najviše 25 odsto akcija u preduzeću. To su nepotrebna i prevaziđena rješenja", kaže Dušan Bogdanović, direktor DUIF-a "Jahorina".

On priznaje da postoje slučajevi i nedovoljne angažovanosti društava u upravljanju imovinom fondova, ali smatra da to nije ključni razlog pada vrijednosti sredstava.

Miodrag Jandrić, predsjednik Komisije za hartije od vrijednosti RS, pak, smatra da je navodno nepovoljna legislativa samo izgovor za društva koja, kaže, nisu radila na restrukturiranju portfelja fondova ne samo lani, već protekle četiri godine. On kao primjer navodi da fondovi u vrijeme ekspanzije tržišta nisu prodavali akcije kada su dostizale rekordne cijene, čime su, ističe, mogli dobiti značajna sredstva koja bi kasnije ulagali i podstakli likvidnost tržišta.

"Nije valjda da je zakonska regulativa toliko nepovoljna da je zaustavila baš svaku aktivnost društava. Bili su zakoni i drugačiji, pa opet ništa nisu uradili. Zbog toga sam siguran da problem nije u zakonima, već u pasivnosti društava", kaže Jandrić.