Saradnja čeških i crnogorskih naučnika - Upotreba vještačke inteligencije u procesu analize gradskog saobraćaja

Međunarodna saradnja visokoškolskih institucija je posebno važna u domenu nauke, a takvo iskustvo, u radu na projektu vještačke inteligencije, prenosi profesor Elektrotehničkog fakulteta Univerziteta Crne Gore prof. dr Slobodan Đukanović.

On je bio angažovan kao istraživač na realizaciji naučnoistraživačkog projekta na češkom Tehničkom Univerzitetu (ČTU) u Pragu, kao instituciji domaćinu, od avgusta 2019. do novembra 2020. godine. Riječ je o projektu Audio-vizualna klasifikacija objekata i prepoznavanje zvučnih događaja nenadgledanim ko-treningom (Audio-visual object classification and sound event recognition by unsupervised co-training).

- Projekat je finansiralo češko Ministarstvo nauke. Naime, sa ovim projektom sam prvobitno aplicirao za program Marie Skłodowska-Curie Individual Fellowships 2018. Aplikacija je pozitivno ocijenjena, ali nije ušla u kvotu za finansiranje zbog izuzetno velikog broja prijava. Srećnu okolnost je predstavljala činjenica da češko Ministarstvo nauke finansira, pod istim uslovima, pozitivno ocijenjene projektne aplikacije koje se realizuju u Češkoj Republici, što je kod mene bio slučaj - ispričao je profesor Đukanović.

Pored njega, u realizaciju projekta su bili uključeni prof. Jiri Matas sa ČTU, renomirani ekspert iz oblasti kompjuterske vizije i mašinskog učenja, i prof. Tuomas Virtanen sa Univerziteta u Tampereu (Finska), ekspert za obradu audio signala i mašinsko učenje.

Naučnici su se fokusirali na kombinovanje modaliteta slike i zvuka za procjenu broja vozila i brzine kretanja vozila u saobraćaju. Novina u ovim oblastima je bila uključivanje zvuka, s obzirom na to da je nekoliko decenija unazad korišćena samo slika.

- Audio modalitet pruža nekoliko bitnih prednosti u odnosu na sliku, npr. ne zavisi od osvjetljenja i dostupan je i kada se vozilo ne vidi. Zahvaljujući prirodnoj sinhronizaciji slike i zvuka u okviru video sekvenci, rezultati dobijeni korišćenjem oba modaliteta prevazilaze one zasnovane na samo jednom modalitetu - objasnio je profesor Đukanović.

Za razvoj i testiranje predloženih modela mašinskog učenja, naučnici su prikupili bazu video sekvenci gradskog saobraćaja u Pragu, kao i bazu video sekvenci u Podgorici, za procjenu brzine kretanja vozila.

- U okviru projekta publikovan je jedan naučni rad iz ove oblasti i čekamo rezultate recenzije drugog rada. U završnoj fazi je pisanje naučnog rada iz oblasti procjene brzine vozila na osnovu jednokanalnog zvuka. Kako se modalitet zvuka pokazao obećavajućim u ove dvije aplikacije, pokrenut je razvoj audio-vizuelnog modela za procjenu brzine kretanja vozila. Očekujemo da će zvuk popraviti procjenu brzine zasnovanu isključivo na slici - kazao je profesor Đukanović.

Ovo iskustvo je profesoru Đukanoviću donijelo nova znanja iz oblasti vještačke inteligencije, mašinskog i multimodalnog učenja, kao i napredne obrade audio signala; dugoročno - kompetencije u savremenim naučnim oblastima i kapacitet za interdisciplinarna i multidisciplinarna istraživanja, kao i međunarodnu prepoznatljivost.

- Istraživački rad sa vrhunskim stručnjacima mi je omogućio da dobijem na profesionalnoj zrelosti, ovladam novim strategijama istraživanja i pristupima u rješavanju naučnih problema, poboljšam vještine pisanja naučnih radova i prijedloga grantova, kao i svoje organizacione i prezentacione vještine - kazao je profesor Đukanović.

Najvrednije je, smatra on, što će ove vještine prenijeti i studentima, stimulišući ih da se bave naučnim istraživanjem.

- Predmet Kompjuterska vizija, koji držim na drugoj godini master studijskog programa Računari, će predstavljati izvanrednu priliku da studentima prenesem znanje stečeno tokom ovog boravka i da ih podstaknem da se bave naukom - poručuje profesor Đukanović.