Uticaj pandemije virusa Covid 19 na tržište rada u Srbiji - Bez posla ostalo 12% ispitanih

Istraživanje Infostuda pokazuje da je od ukupnog broja zaposlenih ispitanika njih 12% ostalo bez posla usljed izbijanja epidemije, dok od zaposlenih koji su i dalje u radnom odnosu, 70% svoj posao obavlja nesmetano, ali 30% njih je pod uticajem poslodavca moralo da uzme godišnji odmor, bolovanje, plaćeno ili neplaćeno odsustvo.

Tokom prve nedelje aprila Infostud je sproveo istraživanje o uticaju korona virusa na tržište rada kako sa strane privrede, tako i sa strane radno sposobnog stanovništva, a u istraživanju je učestvovalo 4.329 ispitanika i 580 privrednih subjekata.

Krizom su najviše pogođeni sektori turizma i ugostiteljstva, potom trgovine koja se ne odnosi na prodaju životnih namirnica, i sektor putničkog transporta.

- Da je kompanija u kojoj su zaposleni primijenila mjere Vlade Srbije o organizaciji rada u kojima se poslodavcima preporučuje da proces rada organizuju tako da svi koji to mogu rade od kuće, potvrdilo je 36% anketiranih. S druge strane skoro 60% ispitanih je reklo da se u njihovoj kompaniji primjenjuje mjera za one kod kojih rad od kuće nije moguć i da se posao organizuje tako da se strogo poštuju sve higijenske mjere za sprečavanje širenja zaraze (ograničen broj ljudi u prostoriji, korišćenje zaštitnih maski i slično).

Od ukupnog broja ispitanih 5% se izjasnilo da poslodavci i dalje nisu uveli nikakve dodatne mjere za sprečavanje širenja zaraze.

Među zaposlenim ispitanicima, trećina je pod uticajem poslodavca morala da uzme godišnji odmor, ode na plaćeno ili neplaćeno odsustvo ili otvori bolovanje.

- I pored toga što većina ispitanika nesmetano obavlja svoj posao, postoji zabrinutost od gubitka radnog mjesta usljed krize koju je prouzrokovala pandemija virusa Covid19. Zabrinutost da će izgubiti posao izrazilo je 40% ispitanika, dok je kod 26% već došlo do smanjenja zarada, a 38% očekuje da će do smanjenja doći u narednom periodu - kaže se u saopštenju Infostuda.

Među 12% ispitanih koji su ostali bez posla od izbijanja pandemije, kao najčešći razlog tome ističu da se firma privremeno zatvorila (46%), kod 37% je došlo do smanjenja obima posla, 15% usljed "rezanja" troškova u firmi, a tri odsto firmi se trajno zatvorilo.

Uprkos tome što je pandemija virusa Covid 19 u dobroj mjeri uticala na tržište rada, ispitanici kao najveći izazov trenutno ističu strah da će se oni ili neko njima blizak zaraziti virusom (38%), dok svaki treći ispitanik strahuje od kolapsa cijelog društvenog sistema.

Sa borbom za egzistenciju, kako se navodi, susreće se 14% ispitanika, a usamljenost, odnosno odvojenost od drugih ljudi predstavlja najveći problem za 11% njih.

Više od polovine ispitanih kompanija ističe da korona virus značajno negativno utiče na njihovo poslovanje (56%), a kod 36% uticaj je umjereno negativan.

Kod svega 5% privrednih subjekata uticaj pandemije je pozitivan.

Očekivanja ispitanih kompanija su da će pandemija i kasniji oporavak njihovih privrednih aktivnosti trajati u prosjeku ukupno 19 mjeseci.

Privredne grane koje su se najviše pogođene krizom i koje će se duže oporavljati su turizam i ugostiteljstvo, potom trgovina koja se ne odnosi na prodaju životnih namirnica i sektor transporta ljudi.

S druge strane, industrije koje imaju najmanje negativan uticaj su IT, FMCG, farmacija, telekomunnikacije i proizvodnja.

Po istraživanju kriza će najmanje pogoditi godišnje finansije najvećih firmi (500+ ljudi), dok će najviše uticati na male (do 10 zaposlenih).

Premda najveći procenat kompanija smatra da će kriza uticati kratkoročno na održivost njihovog biznisa (57%), čak 19% se izjasnilo da postoji rizik dugoročne održivosti poslovanja.

Sa tim u vezi, 80% kompanija je počelo ili će uskoro početi sa "rezanjem" troškova među kojima su marketing i drugi interni troškovi, troškovi dobavljača, ali i troškovi zaposlenih, navodi se u saopštenju.

Potpuna obustava zapošljavanja, kako se navodi, dogodila se u turizmu, ugostiteljstvu, kontakt i biznis centrima gdje se ujedno dogodio i najveći broj otpuštanja.

Sa druge strane, ova situacija najmanje utiče na IT, transport i logistiku gdje su kadrovi i dalje neophodni.

Jedini porast u zapošljavanju vidi se kod 17% poslodavaca iz FMCG industrije (roba široke potrošnje).

Kompanije su u velikoj mjeri bile složne oko mjera Vlade Srbije prilikom pomoći privredi gdje se 82% privrednih subjekata izjasnilo da bi im u ovom trenutku najznačajnije bilo poresko rasterećenje i pomoć u isplati zarada zaposlenih.